Ronde tafel opent perspectieven voor uitbouw volwaardige Kempens drughulpverlening
Het Kempenmemorandum voor de Vlaamse Regering 2014-2019, opgemaakt door RESOC (nu het Streekplatform Kempen vzw), benoemt het ontbreken van ambulante en residentiële drughulpverlening als dé blinde vlek in het Kempense welzijns- en zorglandschap. Nochtans kampt de regio met een sterke toename van ernstige verslavingsproblemen, waarvoor gepaste begeleiding, hulpverlening en opvang noodzakelijk is. Ook de politiediensten en het parket zijn al lang vragende partij voor een meer uitgebouwd hulpverleningsaanbod voor verslaafden die criminele feiten gepleegd hebben. Op initiatief van Welzijnszorg Kempen vond nu een Rondetafel plaats over de problematiek. Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen was aanwezig, en engageerde zich, net als de andere deelnemers, tot concrete actie. Een residentieel hulpverleningscentrum behoort eindelijk tot de mogelijkheden.
Al in 2010 werd bij de federale overheid een aanvraag voor een residentieel centrum ingediend. Zonder goed gevolg. De noodzaak is er sindsdien zeker niet minder op geworden. Designer drugs zoals GHB, hebben intussen geleid tot een nieuwe groep problematische gebruikers. Het Medisch Sociaal Opvang Centrum (MSOC) van Herentals, Mol en Turnhout, stelt in vergelijking met de periode 2009-2012 sinds 2015 quasi een verdubbeling vast van het aantal mensen met verslavingsproblemen op zoek naar hulp. De Meander (deel van het Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Kempen) begeleidde de voorbije jaren telkens ca 500 mensen. De drugmonitor van de Stad Turnhout stelt onomwonden dat een residentieel drughulpverleningscentrum de eerste prioriteit is voor de regio.
België is wereldwijd koploper wat betreft het aantal psychiatrische bedden per inwoner. Omwille daarvan besliste de huidige federale regering tot een moratorium. Ook de Vlaamse overheid, sinds de 6e staatshervorming bevoegd, onderschreef een afbouwscenario in de Gids naar een betere GGZ voor volwassenen. In het kader van de vermaatschappelijking van de zorg, legt zij de focus op behandeling door mobiele teams. Verzorging in de directe omgeving van de patiënt bevordert immers het genezingsproces. Dit heeft als consequentie dat geen nieuwe plaatsen gefinancierd worden.
De Kempen ondersteunt deze visie op geestelijke gezondheidszorg, maar blijft ook de noodzaak aan residentiële drughulpverlening in de eigen regio benadrukken. Met een innovatieve krachtenbundeling wordt nu geprobeerd dit hiaat weg te werken. Wanneer partners van binnen en buiten de regio bereid worden gevonden bestaande bedden aan de Kempen toe te wijzen, kan een Kempens residentieel drughulpverleningscentrum van minimum 15 bedden alsnog in de stijgers worden gezet.
De Vlaams volksvertegenwoordigers uit de regio juichen dan ook het initiatief toe dat Welzijnszorg Kempen in overleg met het kabinet van Vlaams minister voor welzijn, gezondheid en gezin heeft genomen. Door middel van een rondetafel met alle betrokken actoren, wordt geprobeerd de neuzen in dezelfde richting te krijgen. Minister Jo Vandeurzen was zelf ook aanwezig op deze werkvergadering. Hij lichtte het Vlaamse beleid toe en riep alle actoren op tot een reëel engagement.
De deelnemers benadrukten dat residentiële drugopvang een belangrijke, maar niet de enige schakel is in de verslavingszorg. De ambitie moet zijn om alle schakels in het netwerk te optimaliseren. De Rondetafel leverde dan ook 3 werven op:
- Versterken van de MSOC-werking in de Kempen door een geleidelijke uitbreiding van het team dat de ambulante behandeling van mensen met een verslavingsproblematiek opneemt.
- Met de ondersteuning van Vlaanderen, De Sleutel, Adic en OPZ Geel, voldoende bedden, middelen en expertise verzamelen voor de uitbouw van de residentiële drughulpverlening met de focus op ontwenning en de uitbouw van een therapeutisch centrum. Het provinciebestuur van Antwerpen heeft hiervoor reeds jaren een boerderij ter beschikking gesteld.
- Onderzoek naar de mogelijkheid voor de uitbouw van een Epsi-werking (psychiatrische crisisopvang) door de Kempense ziekenhuizen.
Eindelijk komt er beweging in dit knelpuntdossier. De nood aan een goed omkaderde begeleiding van mensen met een verslavingsproblematiek in de Kempen is al jarenlang duidelijk. Een sterke samenwerking tussen verschillende actoren op de 3 werven zal nodig zijn. Gelukkig hebben de Kempen daarin een traditie. Deze Rondetafel opent alvast serieuze perspectieven. Ook het engagement van minister Vandeurzen is duidelijk: indien de regio met een degelijk en gedragen voorstel komt voor een residentieel drughulpverleningscentrum, zal hij onderzoeken hoe hij dit kan ondersteunen. Wij rekenen er op dat wij eind dit jaar, opnieuw kunnen samenkomen om dit dossier positief te besluiten. Op dat moment zetten we een gigantische stap vooruit voor mensen in onze regio die kampen met een verslavingsproblematiek.