Ontwerp voor Meerle, ons dorp

Het stadsbestuur van Hoogstraten heeft op 13 februari 2018 de inwoners van Meerle geïnformeerd over het ontwerp van het dorpskernvernieuwingsproject ‘Meerle, ons dorp’. Tijdens de info-avond in de Sint-Salvatorkerk kregen de inwoners een presentatie van het ontwerp door architectenbureau Import.export Architecture (voor het Raadhuis) en architectenbureau’s Omgeving en LV-architecten (voor het PPS-project).

Na de presentatie volgde een uitgebreide vragenronde, waarbij de inwoners de gelegenheid kregen om vragen te stellen. Deze info-avond was de laatste fase van het participatietraject dat de stad samen met de bewoners heeft doorlopen inzake de dorpskernvernieuwing van Meerle. Het ontwerp bouwt voort op de bewonersvisie die in verschillende sessies tot uiting is gekomen.

Een groot deel van de dorpskernvernieuwing in Meerle zal gebeuren via een publiek-private samenwerking (PPS), waarbij het stadsbestuur samenwerkt met een privé-partner. Als privé-partner voor de PPS wordt Van Roey Vastgoed voorgesteld. De investering binnen de PPS in het publiek gedeelte bedraagt voor de stad Hoogstraten ca. 1,5 miljoen euro, gespreid over twee jaar. Via de verkoop van gronden en de realisatie van de erfpacht van twee woningen hoopt de stad ongeveer 1 miljoen euro te financieren. De netto-investering van de stad Hoogstraten zal dus om en bij de 500.000 euro bedragen.  De inbreng van de gronden van de school 1-2-3 zal worden aangewend voor de financiering van het nieuwe gebouw van school De Klimtoren.

Publiek private samenwerking (PPS)

Volgens het voorstel wordt het PPS-project ontwikkeld door Van Roey Vastgoed, dat op de info-avond vertegenwoordigd werd door procesmanager Philippe Teughels. De publiek-private samenwerking omvat drie zones: Zone raadhuis, zone Weeshuis en zone Pastorij.

• In de zone Raadhuis wordt de voormalige basisschool voor de leerjaren 4-5-6 samen met het omringende openbaar domein onder handen genomen. Het wordt meer dan ooit een cluster voor het gemeenschapsleven. Het iconische Raadhuis wordt na restauratie het buurthuis van Meerle. De nieuwe functie van het Raadhuis wordt vormgegeven door er een lokaal dienstencentrum van het OCMW in onder te brengen, in samenwerking met de bibliotheek en digidak. In het oude schoolgebouw, dat uitgebreid wordt met een polyvalente ruimte, vinden straks jeugdhuis Den Dorpel, de meisjeschiro en Stekelbees hun plaats. De polyvalente ruimte biedt bijkomend een plek voor andere verenigingen als vergader- of activiteitenlocatie. De voormalige speelplaats wordt toegankelijk gemaakt en biedt, na de uren van Stekelbees, een leuke vertoefplek voor jong en oud én zal terrasruimte worden voor Den Dorpel. Achter het schoolgebouw blijft de groene activiteitenzone behouden, maar deze krijgt een grondige facelift. Aanwezige spelterreinen worden behouden én aangevuld met avontuurlijk speelgroen en een skateplein.
• De zone Weeshuis omvat het gemeenteplein, relicten van het oude weeshuis op het gemeenteplein en de voormalige basisschool voor jaren 1-2-3. Vzw KOBA Hoogstraten, de eigenaar van de site van de voormalige basisschool 1-2-3, heeft een overeenkomst met de stad afgesloten om deze gronden in te brengen in het PPS-project. Het project behelst een nieuwe inrichting voor het plein in combinatie met woonontwikkeling. In drie aparte volumes, passend in Meerle én gebaseerd op de huidige architectuurtaal van de school én het weeshuis, worden 24 wooneenheden ondergebracht. Dit biedt de gelegenheid tot ‘wonen op maat’ voor enerzijds ouderen die in Meerle willen blijven wonen en anderzijds starters op de woningmarkt. Hoewel het plein iets kleiner wordt, komt er meer kwaliteit en beleving op die plek: moderner en passender groen, meer gebruiksruime voor bijvoorbeeld de kermis én interessantere en passendere pleinruimten op maat van het dorp. Hiervoor wordt onder meer gekeken naar de  historische situatie van Meerle waarbij de pastorijwoning bij het oude klooster/weeshuis pal op het plein stond.
• Tenslotte is er nog de zone Pastorij, in het verlengde van zone Raadhuis. Hier is op de plaats van de huidige pastorij een woonontwikkeling gepland, passend in de historische context én het beschermd dorpsgezicht van Meerle. Geen klassiek appartementsgebouw, maar een vorm van gestapeld wonen met 10 woningen voorzien van een collectieve tuin. Woningen, want elk gezin behoudt zijn eigen voordeur. Het woonproject bouwt voort op eigenheiden en sterktes zowel van vandaag als van het verleden. Via een hedendaagse architectuur in een inventieve vorm, krijgt de originele beeldtaal van de verdwenen dokterswoning opnieuw vorm zonder de veranderingen die de pastorij teweeg bracht te verloochenen. Het bouwt zo letterlijk aan een sterkere zichtas naar het Raadhuis en versterkt het unieke karakter en de identiteit van deze iconische Meerlese gevelplint.
• De historische gebouwen naast het Raadhuis (de huidige bibliotheek en het IKO-lokaal) worden op de markt geplaatst, nadat er aan de achterkant een tuinzone is toegevoegd. Wonen, kinderopvang of andere sociale functies kunnen hier ondergebracht worden via een erfpachtcontract voor 99 jaar. Kandidaten kunnen hiervoor hun hun interesse kenbaar maken bij het stadsbestuur of bij Van Roey Vastgoed.

Meerle, ons dorp

Meerle heeft heel wat troeven in handen. Het is een rustig dorp met beschermd dorpsgezicht en een bloeiend verenigingsleven. Het dorp kampt echter met de uitdagingen van een kleine plattelandsgemeente: een dalende dienstverlening, minder jonge gezinnen en een beperkte bereikbaarheid. In de nabije toekomst komen er verschillende gebouwen in het centrum van Meerle leeg. Daarom heeft het stadsbestuur zich geëngageerd om samen met de inwoners van meerle een participatieproject op te zetten over een nieuwe invulling van het dorpscentrum. Het doel: een vernieuwde en aantrekkelijkere dorpskern die zorgt voor economische en sociaal-culturele versterking van het dorp.Het participatieproject werd Meerle, ons dorp genoemd en werd uitgevoerd in samenwerking met Innovatiesteunpunt vzw, Rurant vzw, Plusofficearchitect, NQN51 bvba en Stijn Knaepen bvba. Tijdens het hele proces blijft terugkoppeling en inspraak van bewoners centraal staan.

Volgende stappen werden doorlopen.

• In september 2013 startte het LEADER-project ‘Meerle, een dorp voor iedereen’, al snel omgedoopt tot ‘Meerle, ons dorp’. De aanleiding was de aanhoudende leegstand van het Raadhuis, de komende leegstand van de lagere schoolgebouwen en de toenemende verkommering van enkele andere gebouwen in de dorpskern. Samen met de bewoners van Meerle werd aan de slag gegaan om de toekomst van hun dorp uit te tekenen.
• Op een infovergadering op 21 februari 2014 werden het project en de uitdagingen geschetst tijdens een boeiende workshop met de inwoners. Via postkaarten konden bewoners hun eerste ideeën kenbaar maken. Bijkomend werd er een oproep gelanceerd om deel te nemen aan de werkgroep.
• Dan kwam er een periode van werksessies. Op 1 en 17 maart 2014 ging de werkgroep in kleinere groepjes aan de slag. Ideeën uit de infovergadering en een fotopresentatie voedde de thematische vragen die peilden naar de noden van de bewoners. Op 2 en 22 april werd er teruggeblikt op de eerste werksessies en werd er verder aan de slag gegaan met luchtfoto’s, kaartmateriaal en post-its. Wat was er vroeger? Waar zijn er welke mogelijkheden? Op 4 en 11 juni toonde toonde Plusofficearchitects met een maquette-oefening verschillende mogelijke scenario’s aan de bewoners: gebouwen en groeninrichting werden verplaatst, functies verschoven,… Op 4 en 11 juni was het dan tijd om voorkeursscenario’s te kiezen, daarbij geholpen door een rondleiding door de schoolgebouwen en een terugblik op de maquette.
• Op 17 november 2014 was het tijd voor een terugkoppelmoment. De werkgroep kreeg toen als eerste het eindrapport met hun ontwikkelingsvisie te horen.
• Op 10 januari 2015 ging de werkgroep op inspiratieuitstap. De inwoners maakten op deze uitstap kennis met prikkelende projecten die mogelijke pistes en oplossingen voor Meerle toonden. Hoe gaan andere dorpen om met soortgelijke uitdagingen? Wat kan er in Meerle?
• In mei en juni 2015 maakten de bewoners van Meerle kennis met de eerste ontwikkelingsvisie op de Pierendag en het schoolfeest van de Klimtoren. Er werd op deze evenementen een infotent geplaatst, bemand door deelnemers aan de werkgroep. Zo konden ze zelf hun ideeën toelichten aan hun dorpsgenoten. Er was een grote interesse in de foto’s van de maquette, de afgetoetste scenario’s,…
• Op 13 oktober 2015 werd aan de bewoners een ontwikkelingsvisie gepresenteerd door NQN51 bvba. Daarbij werden onmiddellijk enkele quickwins gerealiseerd. Vanaf de zomer van 2015 loopt een proefproject ter hoogte van Café De Posthoorn, waarbij een verkeersluw pleintje voor de ingang van de kerk werd gecreëerd.
• In het voorjaar van 2016 lanceerde het stadsbestuur een marktbevraging over het raadhuis. Deze onderzocht of het mogelijk was om het raadhuis een private functie met publiek karakter te geven, zoals een restaurant of een winkel. Dergelijke functie werd aanbevolen door NQN51. Er kwamen diverse voorstellen binnen die grondig werden onderzocht. De conclusie is dat het raadhuis een uniek gebouw is dat een publieke functie moet krijgen met een duurzame invulling ten voordele van de gemeenschap.  Het raadhuis zal dus ook in de toekomst voor de inwoners van Meerle blijven.. De bibliotheekpost van Meerle zal er in gehuisvest worden, evenals een antennepost van het lokale dienstencentrum, een ruimte voor cultuurbeleving en een polyvalente consultatieruimte waar zitdagen van de stad, de mutualiteit, enz… kunnen doorgaan.
• In de loop van 2016 en 2017 werd bewoners en verenigingen gestimuleerd om zelf aan de slag te gaan in hun dorp met subsidies: ‘Meerle, beweeg ons dorp’. Dit zorgde o.a. voor een raadhuis in kerstsfeer dankzij vzw Halte Merlet en een ‘urban run’ van school De Klimtoren waarmee afscheid genomen werd van hun oude schoolgebouwen. Een project dat nog in ontwikkeling is, is de ‘Welkom in Meerle’-winkeltas, een initiatief van de Meerlese ondernemers. 
• Op 5 oktober 2016 was er een nieuw infomoment voor de inwoners van Meerle. In het Raadhuis werd de eerste versie van ‘het programma van eisen’ voor het project toegelicht. Dit zijn de criteria die door de stad worden opgelegd voor de ontwikkelingen in het dorp. Deze criteria vormen de basis voor het definitieve ontwerp dat de kandidaten voor de PPS Meerle zullen opmaken.
• Op 31 maart 2017 waren alle offertes van de kandidaten voor het PPS-project van Meerle binnen. Plannen, nota’s en andere documenten lagen nu klaar voor beoordeling. Toen startte een lange periode van gesprekken en onderhandelingen om uiteindelijk tot één kandidaat-ontwikkelaar te komen die een ‘best and final offer’ mocht indienen.

Indien alles goed verloopt, zullen de aanvragen voor een omgevingsvergunning nog voor de zomer worden ingediend en zullen voor eind 2018 de eerste werken starten.