De uitbreiding van De Kluis, een innovatief en duurzaam bedrijventerrein

Voor IOK is de uitbreiding van de Kluis wellicht één van de meest uitdagende projecten geworden in haar 56-jarig bestaan. Maar de eindmeet is in zicht en stilaan krijgt het nieuwe regionale bedrijventerrein met een netto oppervlakte van 42 ha vorm. Op uitdrukkelijke vraag van de stad Hoogstraten wordt er een warmtenet voorzien zodat in de toekomst duurzame energiebronnen slim gebruikt kunnen worden. De Kluis wordt een prototype van een innovatief en duurzaam bedrijventerrein.

Tinne Rombouts, burgemeester van Hoogstraten: “De stad Hoogstraten zet met deze uitbreiding in op de toekomst: zowel het warmtenet, de enorme waterpartij als de nieuwe regels die toelaten om compacter en hoger te bouwen zorgen voor een duurzame verankering van de welvaart in Hoogstraten en de creatie van extra jobs voor onze mensen. Bovendien zien we dat deze ontwikkeling ook een stimulans betekent voor de ondernemers op de bestaande zone. “

Tijdrovend en complex traject

Sinds de goedkeuring bij Ministerieel Besluit van 14 mei 2007 van het Provinciaal Uitvoeringsplan de Kluis in Hoogstraten hebben de stad Hoogstraten en IOK een erg complex tracé doorlopen.

Complex slaat om te beginnen op de grondverwerving. In het gebied bevonden zich onder andere zes landbouwbedrijven, waarvan vier met bedrijfsopvolging en perspectief op verdere economische groei.

Complex en zeer tijdrovend was het archeologisch onderzoek. Voordeel is wel dat de volledige zone nu vrijgegeven is, wat een vereenvoudiging betekent voor de toekomstige bedrijven.

Complex was het vinden van oplossingen voor de waterhuishouding. Een technische uitdaging voor een project dat gesitueerd is in de vallei van de Raamloop. Bovendien werd ervoor geopteerd aan alle opgelegde voorwaarden inzake de buffer- en infiltratie-eisen van de GSV Hemelwater (Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening) op een volledig collectieve wijze te voldoen, zodat de toekomstige bedrijven op hun eigen terrein enkel nog een hemelwaterput met recuperatiesysteem moeten voorzien, maar geen buffer- en infiltratiesysteem meer. Met dit doel werd 4 ha opgeofferd voor de aanleg van 3 waterbuffers, zal de bedding van de Raamloop een totale breedte van 15 m krijgen en worden langsheen de wegen grachten voorzien.

Innovatief warmtenet

Complex maar zeer vernieuwend is de aanleg van een warmtenet. Op uitdrukkelijke vraag van de stad Hoogstraten wordt een warmtenet, in plaats van een gasnet, voorzien op het grootste deel van de zone. Dat gebeurt door netbeheerder Eandis.

Een warmtenet laat toe om duurzame warmtebronnen te koppelen aan de aanwezige warmtevraag. Doordat je met een duurzame warmtebron kan werken, kunnen we de CO2-uitstoot van ons energieverbruik terugdringen. Op korte termijn wordt gedacht aan een gascomprimerende warmtepomp met back-up op aardgas. Ook het gebruik van groen gas met certificaat van oorsprong behoort tot de mogelijkheden. Op lange termijn kan een project als diepe geothermie in beeld komen. De site wordt zo aangelegd dat in de toekomst op dezelfde site eventueel een geothermische centrale mogelijk is, wat een 100% hernieuwbare energiebron is.

75% van het nieuwe terrein zal enkel met een warmtenet worden uitgerust. Op 25% van het terrein wordt een dubbelnet voorziet voor warmte en gas voor die bedrijven die zeer hoge temperaturen nodig hebben in hun productieproces.

Tinne Rombouts, burgemeester Hoogstraten

“Het warmtenet op de Kluis is geen eindpunt maar een eerste bouwsteen als opstap naar een ruimere uitrol van warmtenetten in Hoogstraten. Einddoel is voeding van dit net met diepe geothermie. De ondergrond is alvast geschikt, maar om een geothermische centrale te realiseren is de afzet van zeer veel warmte vereist, een veelvoud van deze eerste bouwsteen. Om dit te realiseren werkt de stad een warmteplan uit: alle huidige en toekomstige warmtevragers worden in kaart gebracht en nieuwe ontwikkelingen worden warmtenet-proof gemaakt: nieuwe verkavelingen worden waar mogelijk uitgerust met een warmtenet en grotere bouwprojecten worden voorzien van een centrale stookplaats.”

Paul Gistelinck, Eandis over het warmtenet

“Eandis blijft inzetten op het terugdringen van de CO2 uitstoot en ondersteunt zijn partners, de steden en gemeenten, onder andere met de aanleg van warmtenetten. Dit project met zowel aardgas als een warmtenet in het industriepark bewijst dat de toekomst een mix zal zijn van meerdere energiebronnen om onze industrie de optimale keuze aan te bieden voor haar ontwikkeling.”

Invulling van een grote nood aan bedrijventerreinen

Alle inspanningen resulteren in een aanbod van 42 ha om te investeren en voor het verankeren van bedrijven en arbeidsplaatsen in Hoogstraten en omgeving. Dat dit aanbod broodnodig is, blijkt overduidelijk uit de belangstelling voor het gebied. Hoewel de werkzaamheden nog tot najaar 2019 zullen duren, heeft IOK momenteel niet minder dan 45 aanvragen in behandeling, overwegend van bedrijven uit Hoogstraten en de aanpalende gemeenten. Het is een erg diverse groep. Het kleinste gevraagde perceel is 1.000 m², het grootste momenteel 50.000 m². Samen gaat het over 28 ha, goed voor 800 arbeidsplaatsen. Indien deze trend zich doorzet, komen er binnen het gebied uiteindelijk meer dan 1.100 mensen werken. Opvallend is dat 20 bedrijven, dus een kleine helft van het aantal geïnteresseerden, thuishoort in de bouwsector. Een trend die we ook op ander zones zien.

Kris Vreys, directeur IOK

“De timing van een bedrijventerrein is afhankelijk van heel wat externe factoren. Maar we zijn tevreden dat we opnieuw een aanbod in de Noorderkempen hebben. Ook hier zien we dat er een sterke dynamiek uitgaat van bestaande ondernemingen die zich nu in Hoogstraten kunnen verankeren.”

Kwaliteitsvolle uitstraling bewaken

Met bedrijventerreinmanagement (BTM) wordt de kwaliteit van het bedrijventerrein op peil gehouden. Binnen het bedrijventerreinmanagement wordt ondermeer het gezamenlijk groenbeheer (groene en blauwe buffers, baangrachten en bermen) gecoördineerd. Een verloedering van het terrein wordt zo voorkomen en in overleg met de ondernemers worden krachten gebundeld om knelpunten gezamenlijk op te lossen en opportuniteiten aan te duiden