Verschillende generaties onder één dak

Enkele generaties geleden was het gebruikelijk dat grootouders, kinderen en kleinkinderen onder hetzelfde dak woonden. Door de jaren heen veranderde dat en werd het minder gebruikelijk voor kinderen om ouders op hun oude dag opnieuw in huis te nemen.  Ook de wetgeving ruimtelijke ordening  speelde daarop in, het is namelijk niet overal zomaar mogelijk om hulpbehoevenden in huis te nemen. Tinne Rombouts, Vlaams volksvertegenwoordiger, voorzitter van de Commissie Ruimtelijke Ordening  stelt: “De term zorgwonen moest daar een antwoord op bieden, maar het kon nog beter voor CD&V. Vandaag is ons voorstel tot wetswijziging in het Vlaams parlement goedgekeurd in de plenaire vergadering .”

 

Verleden

Ouders op leeftijd die bij hun kinderen inwoonden, was enkele generaties geleden meer de regel dan de uitzondering. Door de jaren heen veranderde dat en blijven ouderen vaker alleen wonen tot zij eventueel de stap naar een woonzorgvoorziening zetten. Omdat we op het vlak van vergrijzing voor grote uitdagingen staan en omdat mensen emotioneel vaak ook liever in hun thuisomgeving blijven, wil de overheid dat stimuleren en praktisch mogelijk maken in diverse vormen. Dankzij de invoering van de term zorgwonen kan er een kleinere woongelegenheid gecreëerd worden binnen een bestaande woning opdat twee oudere of hulpbehoevende personen kunnen inwonen.

In de praktijk stellen we echter vast dat er toch nog problemen opduiken wanneer bijvoorbeeld  het op te vangen gezin ook nog hulpbehoevende kinderen ten laste heeft, bij oude verkavelingsvoorschriften of zonevreemde woningen en bij hulpbehoevende ouderen waar één van beide partners nog niet de nodige leeftijd bereikt had. Daarvoor is nu een oplossing uitgewerkt en gestemd in de plenaire vergadering van het Vlaams parlement. Vervolgens wordt dit gepubliceerd in het staatsblad. Dit wil zeggen dat wij verwachten dat dit begin 2018 ook effectief van kracht wordt.

 

3 verbeteringen

Ten eerste verduidelijkt nu de codex Ruimtelijke ordening dat kinderen ten laste nooit zullen meegeteld worden als hulpbehoevende, of ze nu meerderjarig of minderjarig zijn.  In de vroegere regeling was een maximum aantal van twee hulpbehoevende opgenomen. Dit zorgde voor discussies indien bijvoorbeeld de hulpbehoevende ouderen nog kinderen ten laste hadden, of indien het gezin dat hulpbehoevende ouderen onderdak wilde geven ook nog hulpbehoevende kinderen had.

Ten tweede moet men volgens de voorwaarde van zorgwonen  minstens 65 jaar zijn om hiervoor in aanmerking te komen. Als maar één van beide partners die leeftijd had, kon de andere partner in principe niet mee.  Voor de toekomst is duidelijk gesteld  het  voldoende is wanneer één van beide de leeftijd van 65 jaar heeft bereikt.

Tot slot maakt men ook komaf met moeilijkheden rond de stedenbouwkundige vergunning. Het is ook de bedoeling om zorgwonen mogelijk te maken in zonevreemde woningen of bij verkavelingsvoorschriften waar een extra woongelegenheid creëren uitgesloten was. Daarvoor was een stedenbouwkundige vergunning nodig. In de toekomst is deze handeling vrijgesteld van vergunning en wordt er een meldingsplicht ingevoerd.  Met een kleine inspanning (melding) zorgen we voor administratieve vereenvoudiging in de gemeenten en komen zonevreemde woningen en woningen in verkavelingen toch in aanmerking.

Concreet

Enkele realistische situatieschetsen:

  • Ik wil mijn hulpbehoevende vader van 68 jaar opvangen in een zorgwoning, maar mijn moeder is nog maar 64 jaar oud. Kan ik hen beide opvangen in de zorgwoning? Ja dat kan, het is voldoende als één van beide partners de leeftijd van 65 jaar heeft bereikt.

  • Als deze hulpbehoevende ouders nog een kind ten laste hebben, mag dat kind dan mee naar de zorgwoning? Ja dat kan, sinds de decreetswijziging tellen kinderen (meerderjarig of minderjarig) niet meer mee in de berekening van het aantal bewoners in de zorgwoning dat vastgelegd is op maximaal 2 personen.

  • De hoofdwoning ligt in een gebied waar de verkavelingsvoorschriften uitsluiten dat er een extra woongelegenheid gecreëerd wordt. Wat moet ik doen? Je kan nu door een eenvoudige melding aan je gemeente laten weten dat je een deel van de woning zal inrichten als zorgwoning. Bij het overlijden van de vader die 68 jaar wordt de zorgsituatie beëindigd en moet dit ook gemeld worden.

Mensen die vrijwillig de zorg opnemen voor anderen, mogen niet teveel belemmerd worden door rigide regelgeving.Met deze aanpassingen maken we komaf met onlogische en ongunstige ervaringen die de praktijk ons heeft geleerd na het invoeren van zorgwonen” aldus Tinne Rombouts. “Het uitgangspunt blijft om zoveel mogelijk mensen, ouderen of hulpbehoevenden, zo lang en zorgeloos mogelijk in een vertrouwde huiselijke omgeving te laten wonen”.